De invloed van gedrag op kwaliteitsverbetering
Interview Charlotte Michels-Breukers
Deskundige infectiepreventie CareB4
Charlotte Michels-Breukers van CareB4 is deskundige infectiepreventie. Ze is gespecialiseerd in de langdurige-zorgsector, zoals verpleeghuizen, en in schoonmaakonderhoud. Tijdens het Hygiëneforum in de RAI sprak ze over het belang van gedrag in de schoonmaak om te komen tot kwaliteitsverbetering. Onder andere voor SVS Opleidingen geeft zij trainingen.
Waarom is in de schoonmaak gedrag zo belangrijk?
‘Een schoonmaakopleiding en werken met de juiste materialen, zijn geen garantie voor het op de juiste manier uitvoeren van schoonmaaktaken en dus geen garantie voor een schone en hygiënische omgeving.
‘Het probleem is dat opleidingen vaak al jaren geleden zijn afgerond. Medewerkers hebben een eigen routine ontwikkeld of hebben afwijkende routines van collega’s overgenomen. Soms is de werkvolgorde vertroebeld, of ze vouwen doeken niet, maar maken er een propje van. Het punt is dat je daarmee vuil verspreidt in plaats van – zoals met een gevouwen doek – verzamelt.’
Op wat voor manier kun je invloed uitoefenen op gedrag van schoonmaakmedewerkers en hun leidinggevenden?
‘Een aantal facetten heeft invloed op gedragsverandering. Ten eerste: persoonlijke motivatie; waarom moet ik dit doen? Ten tweede: facilitering. Als je voor handdesinfectie ver moet lopen dan desinfecteer je je handen minder snel dan wanneer deze op de werkkaar is bevestigd. De derde factor is informeren in de omgeving, bijvoorbeeld een poster met daarop: desinfecteer je handen anders breng je buikgriep over. Ten vierde: training. Oefenen maakt mensen vertrouwd met een handeling. Bij SVS Opleidingen vertalen we tijdens de opleiding de taken al naar de partkijk. Punt vijf is sociale invloed. Dit kunnen collega’s zijn of een baas die aanstuurt of een compliment geeft. Het zesde punt, ten slotte, is de aanspreekcultuur; staan mensen open voor kritiek of voor verandering?
‘Hiervan moeten er minstens vier succesvol zijn voor resultaat. Dus niet alleen een poster op hangen, maar dan ook trainen, elkaar aanspreken en faciliteren.’
Wat zijn de grootste valkuilen in de schoonmaak?
‘Het op tijd vervangen van het doekje, de vouwmethode, handschoenengebruik en de juiste werkvolgorde aanhouden. De medewerker die een badkamer of een toilet schoonmaakt en in het verlaten van de ruimte toch nog even – met het gebruikte doekje – wat druppels van de wastafel afneemt of het over de deurklink haalt, is geen uitzondering. Daarmee besmet je deze onderdelen juist weer. Hetzelfde gebeurt met handschoenen die je na het reinigen van het toilet niet uitdoet of niet vervangt.’
Hoe signaleer je als werkgever of manager dat gedragsverandering gewenst is?
‘Door een proces audit te laten uitvoeren door een deskundige, door iemand die verstand heeft van schoonmaken en infectiepreventie. Als je je beperkt tot alleen eindcontrole dan meet je dus alleen het eindresultaat. Dit kan visueel goed zijn terwijl het microbiologische resultaat te wensen over laat. Met een proces audit zie je bijvoorbeeld in welke volgorde een schoonmaakmedewerker heeft gewerkt.’