Algemene hygiënerichtlijn – de basis voor goede hygiëne in publieke ruimtes
Interview Alvin Bartels
Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid
Alvin Bartels werkt voor het Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid (LCHV), het kenniscentrum voor hygiëne en infectiepreventie van het RIVM. Tijdens het Hygiëneforum in de RAI op 4 oktober 2021 gaf Bartels een workshop over de Algemene hygiënerichtlijn, met het accent op wanneer desinfectie in het publieke domein zinvol is en of COVID-19 tot nieuwe hygiëne-inzichten heeft geleid.
Met de uitbraak van COVID-19 werd het LCHV overspoeld door vragen. Een dergelijk nieuw virus betekent dat je nog niet weet hoe het zich gedraagt en dus ook niet welke maatregelen effect hebben. Hoe ga je dan te werk?
‘We hebben een algemeen kader gemaakt, waarin we ook verwezen naar de Algemene hygiënerichtlijn. Niezen in de elleboog stond daar al in. In de loop der tijd kwamen er aanvullende maatregelen bij zoals geen handen schudden. Ook nieuw was het advies om je handen in ieder geval te wassen na thuiskomst en als je op je werk komt.
‘We zagen daarnaast dat winkels en andere openbare gebouwen handdesinfectiemiddelen zijn gaan aanbieden. Dat advies kwam niet bij ons vandaan. Handen wassen met water en zeep is voldoende, in combinatie met zo min mogelijk aan je gezicht zitten. Het RIVM adviseert alleen de handen te desinfecteren als er voor langere tijd geen handenwasgelegenheid is.’
Wat is jullie advies voor desinfectie in de professionele schoonmaak?
‘Desinfecteren doe je als je een verhoogd risico op overdracht van infectieziekten verwacht, bijvoorbeeld bij een norovirusuitbraak in een kinderdagverblijf. We raden preventief desinfecteren zonder indicatie af. Goed schoonmaken is over het algemeen – en ook in relatie tot COVID-19 – voldoende. Wel speelt hygiëne op kantoor een andere rol dan in bijvoorbeeld de seksindustrie. Daar is desinfecteren vaker gewenst vanwege vervuiling door lichaamsvocht. In kantoren is extra aandacht voor het schoonmaken van onder andere handcontactpunten, zoals deurklinken, toetsenborden en lichtknopjes voldoende.’
Hoe komt jullie kennis tot stand?
‘Zo veel mogelijk op basis van wetenschappelijk onderzoek. In een publieke omgeving blijft wetenschappelijk onderzoek echter moeilijk. Een virus, zoals COVID-19, gedraagt zich in een laboratorium nu eenmaal anders dan in praktijksituaties. Daarom maken we ook gebruik van expert opinions, een werkgroep van deskundigen met kennis van zaken.’
Wat is jullie relatie tot de professionele schoonmaakbranche?
‘Die is er niet direct. Wij maken richtlijnen voor verschillende branches, van kantoren, scholen, sauna’s en zwembaden, tot de seksindustrie. Wij hebben geen toezichthoudende rol, dus wij volgen niet op of bedrijven, of de schoonmaakbranche, deze richtlijnen toepassen. RIVM-hygiënerichtlijnen zijn niet wettelijk verplicht. In een aantal gemeentes kan een hygiënerichtlijn opgenomen zijn in de lokale regelgeving en die is wel verplicht; de lokale seksbranche moet dan bijvoorbeeld aan die regels voldoen.’
Over het Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid
Het doel van het LCHV is de overdracht van infectieziekten voorkomen door onder meer het ontwikkelen van hygiënerichtlijnen. Het centrum is bijvoorbeeld verantwoordelijk voor de Algemene hygiënerichtlijn, geeft scholing aan GGD’en en beantwoordt vragen over hygiëne en infectiepreventie. Meer weten?